Два гуманитария создали сайт и договорились с чиновниками. Как меняют мир белорусские школьники

Конференция TEDxYouth в Минске

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

10 старшеклассников из разных городов Беларуси выступили на первой интеллектуальной конференции TEDxYouth@Minsk. О своих идеях участники рассказывали на большой сцене желанием изменить мир на большой сцене Prime Hall - это, конечно, с олимпиадой или научно-практической конференцией не сравнить. Из десяти жюри выбрало троих лучших, которые поедут на конференцию TEDxKlagenfurt в Австрию. Рассказываем, как собираются менять мир старшеклассники-победители.

Старшеклассники выступили на большой сцене, куда приезжают с концертами музыканты

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Одиннадцатиклассник Илья Барковский из Гомеля рассказал землякам об архитекторе, которого мало кто знал, но много кто фотографировался в инстаграм

- Я шмат разоў удзельнічаў у розных конкурсах і канферэнцыях. Алгарытм заўсёды адзін: знаходзіш ідэю, пішаш працу - атрымліваеш дыплом - з гонарам паказваеш маме і забываешся на гэтую працу назаўжды, - проводит параллели Илья. - Аднойчы я адкрыў шафу, дзе мама захоўвае мае ўзнагароды. Гляджу і думаю: я столькі часу прысвяціў гэтым ідэям. Дзеля такіх паперын? Атрымліваецца, што так…

Илья Барковский

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Илья говорит, что проблема школьных конкурсов в том, что он, как и многие подростки, был заинтересован в победе, а не в развитии своих идей. Хотя однажды после исследовательской работы понял, что из любой работы можно вынести много интересного.

- У 2014 годзе мы з аднакласніцай ехалі ў музычную школу. І па дарозе на сцяне дома ўбачылі новы партрэт мужчыны - прыгожы, але не зусім зразумелы для нас, яго твар быў намаляваны напалову, - вспоминает Илья.

Потом на уроке узнали от учительницы, что это портрет гомельского архитектора Станислава Шабуневского. Когда Илья был в 10 классе, а музыкалку уже окончил, все с той же одноклассницей написали исследовательскую работу про Шабуневского.

- Аказалася, што многія з праектаў Шабунеўскага не пашкадаваў час, - говорит 10-классник. - Атрымалася вызначыць толькі 18 захаваных будынкаў архітэктара, якія ўпрыгожваюць зараз цэнтральную частку Гомеля. У цэнтры горада вы пройдзеце які мінімум тры будынкі Шабунеўскага. Гэтыя пабудовы настолькі актуальныя, што на фоне іх фоткаюцца ў інстаграм жыхаркі нашага горада. Такі ўклад у развіццё культуры і такая несправядлівасць - усё яшчэ мала каму вядома імя Шабунеўскага. Ні помніка, ні бюста, ні мемарыяльнай дошкі, ні адна з вуліц не названа.

Илья стал думать, что лично он может сделать, чтобы люди узнали о своем знаменитом земляке.

- Дакументальны фільм пра архітэктара? Ці даведнік? - перебирает варианты Илья. - Мы ж дзеці інтэрнэта! Выбралі найлепшы і найпрасцейшы варыянт - сайт. Два гуманітарыі вырашылі ствараць сайт!

А чтобы люди узнали о сайте, решили, что нужны QR-коды, чтобы можно было навести камеру смартфона - и сразу попасть на страничку с информацией.

- Ок, ідэя ёсць. А ўвасобіць як? Вось так проста падысці і наклеіць код на помнік архітэктуры абласнога горада? Немагчыма. Але магчыма дамовіцца аб гэтым з прадстаўнікамі ўлады. Складана? Аказалася, што не. Школа ўзялася дапамагчы, улады падтрымалі нашу ідэю.

И главное, что идея сработала.

- Жыхары горада гулялі па Гомелі, сканавалі код і даведваліся гісторыю будынкаў. А яшчэ так супала, што першая таблічка з кодам была ўсталявана на будынку, дзе працуе мая мама. І яна сама казала, як некалькі разоў бачыла людзей, якія сканавалі код.

Десятиклассник Тимофей Стамбровский из Слуцка хотел, чтобы физика была интересной. Был готов притащить автомобиль в класс, но придумал идею получше

Однажды Тимофей задумался, что школьные уроки физики в учебниках - не самое интересное, а все может быть иначе.

- Адна з думак была такая: вось было б добра, калі б у класе стаяў аўтамабіль. Магчыма было б вывучаць фізіку на яго прыкладзе, але ж аўтамабіль не зацягнеш у клас, - говорит Тимофей. - Рашэнне для мяне прыйшло крыху пазней - робат, які працуе на карысць нашаму вывучэнню фізікі, гэта ў шмат разоў цікавей за зменшаны аўтамабіль!

Тимофей Стамбровский

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Конечно, у Тимофея были стандартные мысли: а вдруг не надо это никому? Вдруг никакой пользы не будет? Но после внимания к роботу на нескольких конкурсах десятиклассник убедился в обратном.

- Зараз гэта не толькі робат, але і мабільны дадатак - рассказывает о разработке Тимофей. -Але лепш адзін раз убачыць, чым сто разоў пачуць.Тэма сённяшняга ўрока - раўнамерны прамалінейны рух. Я настаўнік, а вас каля 500 у класе. Глядзіце, робат рухаецца ўперад і назад. Робат рухаецца з аднолькавай хуткасцю і дадзеныя аб шляху і хуткасці мы бачым у мабільным дадатку. І цяпер можна вырашыць задачу па гэтых дадзеных, а таксама пабудаваць графік залежнасці хуткасці ад часу. Пры такім падыходзе мы не проста аўтаматычна падстаўляем лічбы ў формулы, а нам сапраўды цікава, колькі праехаў гэты робат, якая ў яго была энергія... Бо ўсё гэта адбываецца на нашых вачах. Сапраўдныя прыгоды на ўроку

Кстати, с роботами уже работают в некоторых школах

-Мне хочацца, каб настаўніку было лёгка прыцягнуць увагу да прадмета і расказаць складаную тэму так, каб заматываваць вучня да яе вывучэння. Робат на ўроку - гэта не фантастыка, а сучасная школа для сучаснага пакалення!

Десятиклассница из Минска Полина Мураева

Когда Полине было шесть лет, она поехала в детский лагерь, где были инклюзивные отряды.

- Дзеці разам з усімі ўдзельнічалі ў забаўляльных мерапрыемствах, творчых конкурсах і дыскатэках, - вспоминает Полина. - Больш за ўсіх мне запомніўся хлопчык Ваня. Ён быў старэйшы за мяне, з чорнымі валасамі і ямачкамі на шчоках. Ваня вельмі прыгожа маляваў, не раз перамагаў у творчых конкурсах. Ваня запомніўся як настолькі цікавы чалавек, што зараз, праз шмат гадоў, я ледзь успомніла пра яго невялічкую асаблівасць: ён не мог хадзіць і рухаўся пры дапамозе інваліднага вазка. Менавіта лагер, а іменна хлопчык Ваня дапамаглі мне зразумець, што нават страшныя дыягназы таленту не перашкода.

Полина Мураева

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Можно сказать, что тогда и появилась идея Полины, но позже случилось еще одно важное событие в ее жизни.

-Звычайны школьны ранак. Сварка з аднакласнікамі, моцны ўдар спінай - і як вынік пералом пазванка. Пра дыягназ я даведалася не адразу, бо на візіт да доктара вырашылася толькі тады, калі боль стаў амаль невыносным і я зразумела, што не магу танцаваь - займацца справай, якой займаюся з трох гадоў па некалькі разоў у дзень, справай, якая для мяне даражэй за многае. Седзячы ў кабінеце доктара, я ўбачыла, як ён піша слова "пералом", а пасля ён павярнуўся да мяне і сказаў, што любія фізічныя нагрузкі мне забаронены і працягнуць трэніроўкі па танцах я не змагу.

Полина закрылась в себе, потеряла интерес ко всему, стала плохо учиться и стала очень вспыльчивой. В таком состоянии провела почти три года.

- Аднойчы мы сядзелі з бацькамі на кухні і ўзгадвалі усе віды творчай дзейнасці, якімі я калісьці займалася і абмяркоўвалі, што ў мяне ёсць магчымасць развіваць свае таленты. І менавіта ў гэты момант я зразумела, што яна ёсць далёка не ва ўсіх. Асабліва мала шансаў творча развівацца ў людзей з асаблівасцямі. Такіх, як Ваня.

Полина хочет создать инклюзивное арт-пространство, где все "разам" смогут заниматься творчеством

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

И вот тогда Полина точно поняла, что ее проект нужен.

- Мы наведалі вялікую колькасць выступаў і рэпетыцый інклюзіўных калектываў. І гэта дапамагло зразумець, што людзі, якіх мы прывыклі называць людзьмі з абмежаванымі магчымасцямі, абмежаваны толькі ў магчымасцях, але ніяк не ў здольнасцях або талентах. І калі даць ім развівацца на раўне з асатнімі, ідучы па карціннай галерэі вы ніколі не зразумееце, што гэтую карціну намаляваў хлопчык з аўтызмам, гэтую вазу зляпіў хлопчык з сіндромам даўна ці што песню, якую вы кожны дзень слухаеце, спявае дзяўчына, якая рухаецца на вазку, - говорит Полина и предлагает свою идею. - Мы павінны дапамагчы развіваць свае таленты, бо няма нічога горш, чым пазбавіць чалавекка магчымасці займацца тым, што складае частку яго асобы. МОй праект мае назву разам. Гэта праект па стварэнні шматфункцыянальнай інклюзіўнай арт-прасторы - месца, дзе ў кожнага чалавека будзе магчымасць творчага развіцця. Чаму не асобным гурткам і студыям. Таму ўто кожны мае права паспрабаваць сябе ў розных відах дзейнасці і выбраць тое, што яму бліжэй і цікавей. РАзам з архітэктарам зрабілі праект памяшкання з некалькіх залаў - цалкам абсталяваных для заняткаў. У кожнага з нас ёсць талент, але развіваць аднаму вельмі цяжка.

10 школьников поделились идеями, как они хотят менять мир

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Все получили дипломы и подарки, а трое победителей поедут в Австрию

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

О чем еще говорили старшеклассники?

Кристина Бойко рассказала о создании интерактивного гида по актуальным туристическим маршрутам для подростков

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Сергей Берлин рассказал о турнире по шахматам для слабовидящих

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Никита Абрамчук показал, как физика и химия могут стать интереснее благодаря научным фокусам

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Юлия Стефняк представила навигатор, который построит безбарьерный маршрут

Фото: Святослав ЗОРКИЙ

Артур Царикович рассказал, где искать идеи, которые меняют мир

Фото: Святослав ЗОРКИЙ